ધનતેરસ પર કેમ પ્રગટાવવામાં આવે છે યમ દીપક? ખૂબ જ રસપ્રદ છે તેની વાર્તા, મૃત્યુ સાથે સીધો સંબંધ છે

• દર વર્ષે કારતક માસના કૃષ્ણ પક્ષની ત્રયોદશીને ધનતેરસ 2022ના પવિત્ર તહેવાર તરીકે ગણવામાં આવે છે. આ વખતે આ ધનતેરસ 23 ઓક્ટોબર, રવિવારના રોજ આવી રહી છે. આ દિવસે ખરીદી અને પૂજાનું વિશેષ મહત્વ આપવામાં આવે છે. મૃત્યુના દેવતા યમના નામનો દીવો પણ આ દિવસે પ્રગટાવવામાં આવે છે. પરંતુ શું તમે આનું સાચું કારણ જાણો છો? તેની પાછળ એક રસપ્રદ દંતકથા છે.

• યમનો દીવો પ્રગટાવવાના નિયમો
• ધનતેરસ પર જે યમનો દીવો પ્રગટાવવામાં આવે છે તે લોટમાંથી બને છે. તેનો આકાર ચાર બાજુ ચૌમુખી છે. તેને ઘરના મુખ્ય દ્વાર પર દક્ષિણ દિશામાં રાખવામાં આવે છે. જ્યારે આ દીવો પ્રગટાવવામાં આવે છે ત્યારે તેની સાથે એક ખાસ મંત્રનો જાપ કરવામાં આવે છે. આ મંત્ર છે – મૃત્યું દંડપાશભયમ્ કાલેન શ્યામયા સહ. ત્રયોદશ્યામ દીપદાનત સૂર્યજઃ પ્રિયતમ મમ ।
• આ કારણથી જ ધનતેરસ પર યમરાજના નામનો દીવો સળગાવાય છે
• એકવાર યમરાજ તેમના દૂતો સાથે બેઠા હતા. પછી તેણે પૂછ્યું, 'જીવોને મારતી વખતે તમે ક્યારેય કોઈની દયા કરો છો?' આના પર યમદૂતોએ થોડા ખચકાટ સાથે કહ્યું, 'ના મહારાજ.' આ પર યમરાજે તેમને આશ્વાસન આપ્યું અને કહ્યું, 'ડરશો નહીં, કહો. સત્ય..' પછી યમદૂતોએ તેને એક ઘટના વિશે જણાવ્યું કે કેવી રીતે કોઈનો જીવ લેતી વખતે તેમને દુઃખ થયું હતુ.

• યમદૂતોએ કહ્યું કે હંસ નામનો રાજા હતો. તે એકવાર શિકાર કરવા ગયો હતો. અહીં તે રસ્તો ભટકીને બીજા રાજ્યમાં પહોંચી ગયો. આ રાજ્યના રાજા હેમાએ હંસ રાજાનું સારું સ્વાગત કર્યું. આ દિવસે રાજા હેમાની પત્નીએ પુત્રને જન્મ આપ્યો હતો. જ્યોતિષીઓએ નક્ષત્રની ગણતરી કરી અને કહ્યું કે લગ્નના ચાર દિવસ પછી જ તમારો પુત્ર મૃત્યુ પામશે. જ્યારે રાજા હંસને આ વિશે ખબર પડી ત્યારે તે મદદ કરવા માંગતો હતો.

• રાજાએ તે બાળકને યમુના કિનારે એક ગુફામાં બ્રહ્મચારી તરીકે રાખ્યો. તેણે સૈનિકોને આદેશ પણ આપ્યો કે આ બાળક પર સ્ત્રીનો પડછાયો પણ ન પડવો જોઈએ. પરંતુ પછી એક દિવસ રાજા હંસની યુવાન પુત્રી પોતે યમુના કિનારે આવી. અહીં તે આ બાળકથી મોહિત થઇ ગઈ પછી બંનેએ લગ્ન કરી લીધા. તે રાજકુમાર લગ્નના ચોથા દિવસે મૃત્યુ પામ્યો.

• યમદૂતોએ જણાવ્યું કે આટલી સુંદર જોડી અમે ક્યારેય જોઈ નથી. તે સમયે મહિલાને શોક કરતી જોઈને અમારા પણ આંસુ આવી ગયા હતા. આ કથા સાંભળીને યમરાજે કહ્યું કે હવેથી ધનતેરસના દિવસે પૂર્ણ વિધિથી પૂજા અને દાન કરવાથી અકાળ મૃત્યુથી બચી શકાય છે. જે વ્યક્તિ આ પૂજા કરશે તેનો અકાળ મૃત્યુનો ભય સમાપ્ત થઈ જશે. ત્યારથી ધનતેરસના દિવસે ધન્વંતરી પૂજાની સાથે દીવાનું દાન કરવાની પ્રથા શરૂ થઈ.