ભારતે ઘઉંની નિકાસ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે જેના કારણે વૈશ્વિક બજારમાં ગભરાટ છે. અમેરિકાએ ભારતને પ્રતિબંધ અંગે કહ્યું છે કે તેને આશા છે કે ભારત તેના નિર્ણય પર પુનર્વિચાર કરશે. અમેરિકાનું કહેવું છે કે ભારતનું આ પગલું વિશ્વની ખાદ્ય સંકટને વધુ ઘેરૂ બનાવશે.
ભારતે ઘઉંની નિકાસ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે જેના કારણે વૈશ્વિક બજારમાં ઘઉંના ભાવમાં ભારે વધારો થયો છે. દરમિયાન યુએસએ ભારતને કહ્યું કે તેને આશા છે કે ભારત ઘઉંની નિકાસ પર નિયંત્રણો લાદવાના નિર્ણય પર પુનર્વિચાર કરશે. અમેરિકાનું કહેવું છે કે ભારતનું આ પગલું વર્તમાન વૈશ્વિક ખાદ્ય સંકટને વધુ ઘેરી બનાવશે.
રુસો-યુક્રેન યુદ્ધને કારણે આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં ઘઉંની અછત પહેલેથી જ હતી જેની ભરપાઈ ભારત કરી રહ્યું હતું. રશિયા અને યુક્રેન મળીને એક તૃતિયાંશ ઘઉં આંતરરાષ્ટ્રીય બજારને સપ્લાય કરે છે પરંતુ યુદ્ધના કારણે બજારને બંને દેશો તરફથી ઘઉં મળી રહ્યાં નથી. રુસો-યુક્રેન યુદ્ધ ક્યારે સમાપ્ત થશે તે હજી સ્પષ્ટ નથી. આવી સ્થિતિમાં ભારતમાંથી ઘઉંની નિકાસ પર પણ પ્રતિબંધ લગાવી દેવામાં આવ્યો છે જેના કારણે ઘણા દેશોમાં ખાદ્ય સંકટ ઘેરી બન્યું છે.
ભારતના નિર્ણય પર સંયુક્ત રાષ્ટ્રમાં યુએસ એમ્બેસેડર લિન્ડા થોમસ-ગ્રીનફિલ્ડે એક પ્રેસ બ્રીફિંગ દરમિયાન કહ્યું કે ઘઉંની નિકાસ પર પ્રતિબંધ ખોરાકની અછતને વધુ વકરી શકે છે.
હિન્દુસ્તાન ટાઈમ્સના એક અહેવાલ અનુસાર તેમણે કહ્યું, 'યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સ આશા રાખે છે કે ભારત ઘઉંની નિકાસ પર પ્રતિબંધ મૂકવાના તેના નિર્ણય પર પુનર્વિચાર કરશે. ભારતના આ નિર્ણયથી વર્તમાન વૈશ્વિક ખાદ્ય સંકટ વધુ ખરાબ થશે. અમે ભારતના નિર્ણયનો રિપોર્ટ જોયો છે. અમે દેશોને નિકાસ પર પ્રતિબંધ ન મૂકવા માટે કહીએ છીએ કારણ કે અમને લાગે છે કે નિકાસ પરના કોઈપણ નિયંત્રણો ખોરાકની અછતને વધારશે.
તેમણે વધુમાં કહ્યું કે, 'અમે આશા રાખીએ છીએ કે ભારત અન્ય દેશો દ્વારા ઉઠાવવામાં આવી રહેલી ચિંતાઓને સાંભળશે અને પોતાના નિર્ણય પર પુનર્વિચાર કરશે.'
G-7એ ઘઉંની નિકાસ પરના પ્રતિબંધની પણ ટીકા કરી છે
ગ્રૂપ ઓફ સેવન (G-7) ના કૃષિ પ્રધાનોએ શનિવારે ઘઉંની નિકાસ પર પ્રતિબંધ મૂકવાના ભારતના નિર્ણયની ટીકા કરી હતી. મંત્રીઓએ એ વાત પર પણ ભાર મૂક્યો હતો કે ભારતના નિર્ણયથી વૈશ્વિક ખાદ્ય સંકટની સ્થિતિ વધુ ખરાબ થશે.
"જો દરેક વ્યક્તિ નિકાસ પર પ્રતિબંધ મૂકવાનું અથવા બજારને બંધ કરવાનું શરૂ કરે છે તો તે કટોકટીને વધુ વધશે," જર્મન કૃષિ પ્રધાનને સમાચાર એજન્સી રોઇટર્સ દ્વારા ટાંકવામાં આવ્યું હતું.
સોમવારે વૈશ્વિક ઘઉંના ભાવમાં રેકોર્ડ 6 ટકાનો વધારો થયો હતો. યુરોપમાં પણ ઘઉંના ભાવ નવી ઊંચાઈને સ્પર્શી ગયા હતા કારણ કે બેન્ચમાર્ક યુરોનેક્સ્ટ માર્કેટમાં ભાવ ટન દીઠ (100 કિલોગ્રામ) રેકોર્ડ 435 યુરો (રૂ. 35 હજાર 434) પર પહોંચી ગયા હતા.
નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે યુક્રેન યુદ્ધ અને ઘઉં પર પ્રતિબંધ મૂકવાના ભારતના નિર્ણયથી વૈશ્વિક સ્તરે ગંભીર સમસ્યા સર્જાશે. યુદ્ધ બાદ યુક્રેન તેના તમામ બંદરો બંધ હોવાથી ઘઉંની નિકાસ કરી શકતું નથી. યુદ્ધને લઈને રશિયા પર ઘણા કડક પ્રતિબંધો લાદવામાં આવ્યા છે જેના કારણે આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં રશિયન ઘઉં પણ આવી શક્યા નથી.
તે જ સમયે જો આપણે ભારતની વાત કરીએ તો છેલ્લા દિવસોથી ભારતના ઘઉં ઉત્પાદક રાજ્યોમાં તીવ્ર ગરમી છે. હીટવેવના કારણે પાકને ઘણું નુકસાન થયું છે. આ કારણે ભારતમાં ઘઉંના ભાવમાં મોટો ઉછાળો આવ્યો છે જેને જોતા ભારત સરકારે નિકાસ બંધ કરવાનો નિર્ણય લીધો છે. જો કે સરકાર તરફથી ચોક્કસપણે કહેવામાં આવ્યું છે કે તે જરૂરિયાતમંદ દેશોને ઘઉં આપવા પર વિચાર કરશે.
0 Comments