શિવ ઔર નંદીઃ જ્ઞાનવાપી મસ્જિદ શિવલિંગ મુદ્દે દેશભરમાં ચર્ચા ચાલી રહી છે. મસ્જિદ પરિસરના સર્વેમાં શિવલિંગ બહાર આવવાના દાવા બાદ મામલો વધુ ગરમાયો છે. એક પક્ષ તેને ફુવારો કહે છે અને બીજી બાજુ દાવો કરે છે કે તે શિવલિંગ છે. હિન્દુ પક્ષના વકીલે દાવો કર્યો હતો કે શિવલિંગ જેનો વ્યાસ 4 ફૂટ છે અને 3 ફૂટ ઊંચું છે. તેમના જણાવ્યા અનુસાર કાશી વિશ્વનાથ કોરિડોરમાં સ્થિત નંદી ભગવાનની સામે 83 ફૂટના અંતરે વજુખાનાની મધ્યમાં શિવલિંગ મળી આવ્યું છે. જ્યાં પણ દેવતાઓના દેવ મહાદેવની પૂજા થાય છે કે મંદિર હોય ત્યાં નંદીનો ઉલ્લેખ જોવા મળે છે. શિવના વાહન નંદીની મૂર્તિ હંમેશા શિવની મૂર્તિની સામે અથવા મંદિરની બહાર સ્થાપિત કરવામાં આવે છે. ચાલો જાણીએ ભગવાન શિવની મૂર્તિની સામે નંદી કેમ બેઠેલા છે તેની પાછળની કથા.
પૌરાણિક કથા
શિવપુરાણની કથા અનુસાર શિલાદ મુનિના બ્રહ્મચારી બનવાથી વંશનો અંત જોઈને તેમના પૂર્વજોએ ચિંતા વ્યક્ત કરી હતી. ઋષિ યોગ અને તપસ્યા વગેરેમાં વ્યસ્ત હોવાને કારણે તે ગૃહસ્થના આશ્રમમાં પ્રવેશવા માંગતો ન હતો. શિલાદ મુનિએ સંતાનની ઈચ્છા માટે ઈન્દ્રદેવને પ્રસન્ન કરવા તપસ્યા કરી અને તેમની પાસે એક પુત્રનું વરદાન માંગ્યું જે જન્મ-મરણના બંધનમાંથી મુક્ત થશે. ઇન્દ્રદેવે આમાં પોતાની અસમર્થતા વ્યક્ત કરી પરંતુ તેમને ભગવાન શિવને પ્રસન્ન કરવાની સલાહ આપી. ઇન્દ્રદેવની આજ્ઞા અનુસાર શિલાદ મુનિએ ભગવાન શંકરની ઘોર તપસ્યા કરી. તેમની તપસ્યાથી પ્રસન્ન થઈને ભગવાન શિવે પોતે તેમને શિલાદના પુત્ર તરીકે દેખાવાનું વરદાન આપ્યું હતું.
શિલાદ મુનિને પુત્ર પ્રાપ્ત થયો
ભગવાન શંકરના વરદાન પછી થોડા સમય પછી હળ ખેડતી વખતે ધરતીમાંથી એક બાળક પ્રગટ થયું. શિલાદ મુનિએ તેમને શિવનું વરદાન માનીને તેમનું નામ નંદી રાખ્યું. જેમ જેમ નંદી મોટો થયો ભગવાન શંકરે મિત્ર અને વરુણ નામના બે ઋષિઓને શિલાદ મુનિના સંન્યાસમાં મોકલ્યા જેમણે નંદીના ટૂંકા જીવનની આગાહી કરી. જ્યારે નંદીને આ વાતની જાણ થઈ ત્યારે તેણે મૃત્યુને જીતવા માટે ભગવાન ભોલેનાથની કઠોર તપસ્યા કરવાનું નક્કી કર્યું અને જંગલમાં જઈને શિવનું ધ્યાન કર્યું.
શિવે નંદીને વરદાન આપ્યું
ભગવાન શંકર નંદીની તપસ્યાથી પ્રસન્ન થયા અને શંકરના વરદાનથી નંદી મૃત્યુ, ભય વગેરેથી મુક્ત થયા. ભગવાન શંકરે માતા પાર્વતીની સંમતિથી નંદીને સમગ્ર ગણો અને વેદોની સામે ગણોના સ્વામી તરીકે અભિષિક્ત કર્યા. આ રીતે નંદી નંદીશ્વર બની ગયા. થોડા સમય પછી નંદી અને મારુતની પુત્રી સુયશાના લગ્ન થયા.
મંદિરમાં તમારી સામે બેસવાનું વરદાન આપ્યું
ભગવાન શંકરે નંદીને વરદાન આપ્યું હતું કે જ્યાં નંદીનો વાસ હશે તે જ જગ્યાએ શિવનો પણ વાસ થશે. આ જ કારણ છે કે દરેક શિવ મંદિરમાં નંદીની સ્થાપના કરવામાં આવે છે.
નંદીના દર્શન અને મહત્વ
નંદીની આંખો હંમેશા તેની ઈષ્ટાનું સ્મરણ કરે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે નંદીની આંખોથી જ શિવની છબી મનમાં રહે છે. નંદીની આંખોનો અર્થ છે કે ભક્તિથી જો વ્યક્તિમાં ક્રોધ, અહંકાર, ખરાબ ગુણોને હરાવવાની ક્ષમતા ન હોય તો ભક્તિનું લક્ષ્ય પ્રાપ્ત થતું નથી. નંદીને પવિત્રતા, શાણપણ, બુદ્ધિ અને જ્ઞાનનું પ્રતિક માનવામાં આવે છે. તેમના જીવનની દરેક ક્ષણ ભગવાન શિવને સમર્પિત છે. નંદી મહારાજ માણસને શીખવે છે કે માણસે પોતાની દરેક ક્ષણ ભગવાનને સમર્પિત કરવી જોઈએ.
0 Comments