ભારતને નદીઓની ભૂમિ કહેવામાં આવે તો અતિશયોક્તિ નહીં થાય. અહીં ગંગા, યમુના અને નર્મદા જેવી ધાર્મિક મહત્વની નદીઓ છે. જેનું પાણી અમૃત સમાન ગણાય છે તો દેશમાં બીજી અગણિત નદીઓ છે. જેની પોતાની વિશેષતા છે. પરંતુ શું તમે બધા જાણો છો કે ભારતમાં એક એવી નદી છે જેમાં પાણીની સાથે સોનાના કણો પણ વહે છે. જો તમે નથી જાણતા તો આજે અમે તમને આ નદીની કહાનીથી પરિચિત કરાવીએ છીએ.
તમને જણાવી દઈએ કે અમે વાત કરી રહ્યા છીએ ઝારખંડમાં વહેતી સ્વર્ણરેખા નદીની. હવે નામ સૂચવે છે તેમ સોનું આ નદી સાથે સંકળાયેલું છે. આવી સ્થિતિમાં તમે સમજી શકો છો કે આ નદીમાં સોનું વહી ગયું હશે. આ સિવાય ઝારખંડમાં એવી કેટલીક જગ્યાઓ છે જ્યાં સ્થાનિક આદિવાસીઓ વહેલી સવારે આ નદી પર જાય છે અને દિવસભર રેતી ફિલ્ટર કરીને સોનાના કણો એકઠા કરે છે.
જાણકારી માટે તમને જણાવી દઈએ કે ઘણી પેઢીઓ આ કામમાં લાગેલી છે અને તામર અને સરંડા જેવા વિસ્તારો છે જ્યાં પુરૂષો, મહિલાઓ અને બાળકો સવારે ઉઠીને નદીમાંથી સોનું ભેગું કરે છે. તે જ સમયે તે જાણીતું છે કે આ નદી ઝારખંડ, પશ્ચિમ બંગાળ અને ઓડિશામાં વહે છે અને તેનું મૂળ ઝારખંડનું રાંચી શહેર છે. આ ઉપરાંત આ નદી સાથે જોડાયેલી એક આશ્ચર્યજનક વાત એ છે કે રાંચીમાં તેનું ઉદગમ સ્થાન છોડ્યા બાદ આ નદી તે વિસ્તારની અન્ય કોઈ નદી સાથે ભળતી નથી પરંતુ સ્વર્ણરેખા નદી સીધી બંગાળની ખાડીમાં જાય છે.
તે જ સમયે મીડિયા અહેવાલો અનુસાર અહીં વારંવાર સંશોધન કરવામાં આવે છે અને ઘણા ભૂસ્તરશાસ્ત્રીઓનું માનવું છે કે આ નદી ખડકોમાંથી પસાર થાય છે અને તેના કારણે તેમાં સોનાના કણો આવે છે. આ ઉપરાંત સ્વર્ણ રેખાની ઉપનદી 'કરકારી'ની રેતીમાં પણ સોનાના કણો જોવા મળે છે અને કહેવાય છે કે સ્વર્ણ રેખા નદીમાં જે સોનાના કણો મળે છે તે કરકરી નદીમાંથી જ આવે છે.
નદીમાં સોનું ક્યાંથી આવે છે?
તમને જણાવી દઈએ કે ભારતમાં 400 થી વધુ નાની-મોટી નદીઓ છે અને આપણા દેશની તમામ નદીઓમાં કોઈને કોઈ ગુણ છે. તેમાંથી એક સ્વર્ણરેખા નદી છે અને સ્વર્ણરેખા નદીની વિશેષતા એ છે કે આ નદીમાં પાણીની સાથે સોનું પણ વહે છે. પરંતુ સદીઓ પછી પણ વૈજ્ઞાનિકો શોધી શક્યા નથી કે આ નદીમાં સોનું શા માટે અને ક્યાંથી વહે છે.
સ્વર્ણરેખા નામ સોનાના નિષ્કર્ષણને કારણે આપવામાં આવ્યું હતું
જો કે સ્વર્ણરેખા નદીમાં વહેતા સોનાનું રહસ્ય વૈજ્ઞાનિકો માટે પણ રહસ્ય છે અને આજ સુધી વૈજ્ઞાનિકો આ નદીમાં વહેતા સોનાનું કારણ કે સ્ત્રોત શોધી શક્યા નથી. પરંતુ એવું માનવામાં આવે છે કે ઝારખંડમાં સ્વર્ણરેખા નદી વહે છે અને એવું કહેવાય છે કે સ્વર્ણરેખા નદીમાં સોનું જોવા મળે છે તેથી આ નદીનું નામ 'સ્વર્ણરેખા' નદી પડ્યું.
સોનું વેચીને પણ આદિવાસીઓનું જીવન કેમ બદલાયું નહીં?
અંતમાં તમને જણાવી દઈએ કે સોનું વેચ્યા પછી તેને વેચવાથી આદિવાસીઓના જીવનમાં ઘણો બદલાવ આવવો જોઈએ, પરંતુ આજે પણ આ આદિવાસી પરિવારોના જીવનમાં કોઈ ખાસ બદલાવ આવ્યો નથી. આવી સ્થિતિમાં, તેની પાછળનું મોટું કારણ એ છે કે બજારમાં સોનાની કિંમત આસમાને સ્પર્શી રહી હોવા છતાં લોકો આદિવાસી પરિવારો પાસેથી કોડીના ભાવે સોનું ખરીદી લે છે.
0 Comments