હિન્દુ ધર્મની આ 5 પરંપરાઓ સામે વિજ્ઞાન પણ છે નદમસ્તક, આવો જાણીએ તેના વિશે શું કહે છે વિજ્ઞાન

• હિંદુ ધર્મની ઘણી એવી પરંપરાઓ છે જે આજની નથી પરંતુ સદીઓથી ચાલી આવી રહી છે. સનાતન ધર્મ સાથે સંકળાયેલા રિવાજો અને પરંપરાઓ વિશ્વભરના ઘણા લોકોને આકર્ષે છે. જેમ આપણે બધા જાણીએ છીએ ભારતીય સંસ્કૃતિ એ અનેક જાતિઓ અને ધર્મોનો મિશ્ર સંગમ છે. તે આખી દુનિયાની સૌથી જૂની સંસ્કૃતિઓમાંની એક છે જ્યાં દરેક રિવાજ આસ્થા સાથે જોડાયેલો છે અને તેના પોતાના નિયમો છે પરંતુ આવા ઘણા રિવાજો છે જેને વિજ્ઞાન પણ યોગ્ય માને છે.

• હા, હિન્દુ ધર્મમાં પ્રાચીન પરંપરાઓ અને સંસ્કારો છે જેમ કે વડીલો સમક્ષ નમવું અને પરિણીત મહિલાઓએ તેમની માંગમાં સિંદૂર લગાવવું, જે આજથી નહીં સદીઓથી ચાલી આવે છે. આજના આધુનિક યુગમાં પણ આ પરંપરાઓનું પાલન કરવામાં આવે છે. હિંદુ ધર્મની આ પરંપરાઓ સામે વિજ્ઞાન પણ ઝૂકે છે. તો આવો જાણીએ આ પરંપરાઓ સાથે જોડાયેલા વૈજ્ઞાનિક તથ્યો વિશે.

• નમસ્તે કરવું
• અત્યારે પણ ભારતની અંદર એવું જોવામાં આવ્યું છે કે લોકો એકબીજાને માન આપીને નમસ્તે કરે છે. તેની પાછળ એક વૈજ્ઞાનિક તર્ક પણ છે. વિજ્ઞાનના દૃષ્ટિકોણથી જ્યારે આપણે નમસ્તે કહીએ છીએ ત્યારે આપણે આપણા બે હાથ જોડીએ છીએ. આ રીતે આપણી આંગળીઓ એકબીજાના સંપર્કમાં આવે છે. આ દરમિયાન એક્યુપ્રેશરની આપણી આંખો, કાન અને મન પર સકારાત્મક અસર પડે છે જેના કારણે કોઈપણ પ્રકારના ચેપનો ખતરો રહેતો નથી. હાલમાં કોરોના રોગચાળા દરમિયાન દરેક વ્યક્તિ વાયરસના ચેપથી બચવા માટે એકબીજાને નમસ્તે કરી રહ્યા છે. જો નમસ્તે કરવામાં આવે તો તેની સામેની વ્યક્તિના શરીરના કીટાણુઓ તમારા સુધી પહોંચી શકતા નથી.

• તિલક
• તમે જોયું જ હશે કે હિંદુઓમાં જ્યારે કોઈ પણ શુભ કાર્ય અથવા પૂજા કરવામાં આવે છે ત્યારે તે સમય દરમિયાન તેને કપાળ પર લગાવવામાં આવે છે. આ પરંપરા આજથી નહીં પણ સદીઓથી ચાલી આવે છે. તિલક લગાવવા પાછળનું વૈજ્ઞાનિક તથ્ય એ છે કે આપણા કપાળની મધ્યમાં એક ચક્ર હોય છે. આ તે છે જ્યાં પિનીલ ગ્રંથિ સ્થિત છે. જ્યારે તે સ્થાન પર તિલક લગાવવામાં આવે છે ત્યારે પીનિયલ ગ્રંથિને ઉત્તેજના મળે છે. આના કારણે શરીરના સૂક્ષ્મ અને સ્થૂળ ઘટકો જાગૃત થવા લાગે છે. કપાળ પર તિલક લગાવવાથી બીટાએન્ડોર્ફિન્સ અને સેરોટોનિન નામના રસાયણોનો સ્ત્રાવ પણ સંતુલિત થાય છે. તેનાથી મન શાંત થાય છે. એટલું જ નહીં પરંતુ એકાગ્રતા પણ વધે છે તેનાથી ગુસ્સો અને તણાવ પણ ઓછો થાય છે અને સકારાત્મક વિચારસરણીનો વિકાસ થાય છે.

• વડીલોના ચરણ સ્પર્શ
• જેમ કે આપણે બધા સારી રીતે જાણીએ છીએ કે જ્યારે આપણે નાના હતા ત્યારે આપણને શીખવવામાં આવ્યું હતું કે આપણે વડીલોના ચરણ સ્પર્શ કરીને તેમના આશીર્વાદ મેળવવા જોઈએ. વિજ્ઞાનની દૃષ્ટિએ પગને સ્પર્શ કરવાથી મનમાંથી નીકળતી સકારાત્મક ઉર્જા હાથ અને આગળના પગ દ્વારા એક રાઉન્ડ પૂર્ણ કરે છે. જેના કારણે નકારાત્મકતાનો અંત આવે છે. એટલું જ નહીં પરંતુ આમ કરવાથી અહંકાર દૂર થાય છે અને મનોવૈજ્ઞાનિક રીતે પ્રેમ, સમર્પણની ભાવના ઉત્પન્ન થવા લાગે છે જે આપણા વ્યક્તિત્વને અસરકારક બનાવે છે.

• માંગમાં સિંદૂર ભરવુ
• આપણે બધા જોઈએ છીએ કે હિંદુ ધર્મની મહિલાઓ લગ્ન પછી પોતાની માંગમાં સિંદૂર ભરે છે. જો તેની પાછળના વૈજ્ઞાનિક તથ્યોને સમજવાનો પ્રયત્ન કરીએ તો માથાના જે ભાગ પર સિંદૂર લગાવવામાં આવે છે તે ખૂબ જ કોમળ રહે છે. આ સ્થાનને બ્રહ્મરંધ્ર કહેવામાં આવે છે. તમને જણાવી દઈએ કે સિંદૂરમાં પારો હોય છે જે એક ઔષધીની જેમ કામ કરે છે અને મહિલાઓના બ્લડ પ્રેશરને કંટ્રોલ રાખવામાં ખૂબ મદદગાર માનવામાં આવે છે. તે તણાવ અને અનિદ્રાની સમસ્યાને નિયંત્રિત કરવામાં પણ મદદરૂપ છે. આટલું જ નહીં પરંતુ તેનાથી યૌન ઉત્તેજના પણ વધે છે. આ જ કારણ છે કે કુંવારી છોકરીઓ અને વિધવાઓને સિંદૂર લગાવવા પર પ્રતિબંધ મુકવામાં આવ્યો છે.

• જમીન પર ભોજન કરવું
• જેમ જેમ સમય બદલાઈ રહ્યો છે તેમ તેમ લોકોની જીવનશૈલી પણ બદલાઈ રહી છે. અત્યારે ડાઈનિંગ ટેબલ પર ખાવાનું ચલણ માત્ર ભારતમાં જ નહીં પરંતુ સમગ્ર વિશ્વમાં ઘણું વધી ગયું છે પરંતુ જો આપણે પ્રાચીન સમયની વાત કરીએ તો પહેલા લોકો જમીન પર બેસીને ભોજન ખાતા હતા. પરંતુ આજે પણ ભારતની અંદર ઘણા એવા ઘર છે જ્યાં પરિવારના સભ્યો જમીન પર બેસીને ભોજન કરે છે. જ્યારે લોકો જમીન પર બેસે છે, ત્યારે લોકો પગથિયાં પર બેસીને ભોજન કરે છે. વાસ્તવમાં પગ વાળી બેસવું એ એક પ્રકારની યોગ પ્રવૃત્તિ છે જેના કારણે આપણું પાચનતંત્ર સ્વસ્થ રહે છે. આ સાથે જમીન પર બેસીને ભોજન કરવાથી પરસ્પર પ્રેમ રહે છે.