નિષ્ઠાપૂર્વક તમારા હેતુમાં રોકાયેલા રહેવું એ સફળતાનો સૌથી મોટો મંત્ર છે અને આ મંત્રને પાંખો આપી છે. બળવંત પારેખ જે ફેવિકોલ કંપનીના સ્થાપક છે. ચાલો તમને જણાવી દઇએ કે પારેખ સાહેબનું નામ ભારતના તે મોટા ઉદ્યોગકારોમાં આવે છે જેમણે તેમની મહેનતથી સફળતાનો ઇતિહાસ રચ્યો.
પરંતુ બળવંત પારેખે એક જ દિવસમાં આ સફળતા મેળવી ન હતી. આ સફળતા પાછળ દિવસ અને રાત મહેનત છે. આટલી મોટી કંપની સ્થાપવા માટે પટાવાળા બની ખુબ મહેનત કરી હશે. આ વાત ફક્ત બળવંત પારેખ જ જાણે છે. તો ચાલો જાણીએ એક પટાવાળાથી ફેવિકોલ કંપનીના સ્થાપક બનવાની સુધીની સફર…
તમને જણાવી દઈએ કે અબજો રૂપિયાની કંપની બનાવનાર બળવંત પારેખનો જન્મ 1925 માં ગુજરાતના મહુવા નામના ગામમાં થયો હતો. તે એક મધ્યમવર્ગીય કુટુંબનો હતો જે મોટા થઈને બીજા ગુજરાતીઓની જેમ ઉદ્યોગપતિ બનવા માંગતો હતો. પણ આ બધું આટલું સરળ ક્યાં હતું? પરિવારના સભ્યો ઇચ્છે છે કે પારેખ સાહેબ હિમાયત કર્યા પછી વકીલ બને. તેથી તેને વધુ અભ્યાસ માટે મુંબઇ મોકલવામાં આવ્યો હતો. આ પછી તેણે સરકારી લો કોલેજમાં પ્રવેશ લીધો અને અભ્યાસ શરૂ કર્યો.
બલવંત પારેખ પરિવારના સભ્યોની ઇચ્છા પૂરી કરવા માટે મુંબઈ આવ્યા હતા પરંતુ તેનું મન વકીલની જુબાની આપી રહ્યું ન હતું કારણ કે તેનું મન બીજે ક્યાંક હતું. બીજી તરફ દેશભરમાં ક્રાંતિની આગ સળગી રહી હતી. મોટાભાગના યુવાનો ગાંધીજીના મંતવ્યોથી સહમત હતા. આ યુવાનોમાં બળવંત પારેખનું નામ પણ સામેલ હતું. તેથી જ તેઓ ગાંધીજીની સાથે ભારત છોડો આંદોલનનો ભાગ બન્યા. ધીરે ધીરે બળવંત પારેખ ભારત છોડો આંદોલનમાં એવી રીતે જોડાઈ ગયા કે તેમનું શિક્ષણ પાછળ રહી ગયું.
પછી તેણે એક વર્ષ પછી ફરીથી અભ્યાસ શરૂ કર્યો પરંતુ હિમાયત કરવાની ના પાડી. સત્ય અને અહિંસાના માર્ગે આગળ નીકળેલા બળવંત પારેખને મુંબઈ રહેવા માટે કામ કરવું પડ્યું. આજીવિકા મેળવવા માટે તેણે એક પ્રિન્ટિંગ પ્રેસમાં કામ કરવાનો પ્રયાસ કર્યો. જો કે તે મજબૂરીમાં પણ આ કામ કરી રહ્યા હતા કારણ કે તે પોતાનો વ્યવસાય કરવા માંગતા હતા અને શરૂઆતમાં પરિવારના સભ્યો તેના માટે તૈયાર ન હતા. એક દિવસ એવો આવ્યો જ્યારે તેણે પણ આ નોકરી છોડી દીધી. આ પછી તેણે લાકડાનાં કામના વેપારી સાથે પટાવાળા તરીકે કામ કરવાનું શરૂ કર્યું.
ઉલ્લેખનીય છે કે બળવંત રાયને એક વખત પટાવાળાની નોકરી કરતી વખતે જર્મની જવાની તક મળી હતી. તે જ સમયે તેમણે તેમના વ્યવસાયિક આઇડિયા પર કામ કરવાનું શરૂ કર્યું. આ પછી તેણે પશ્ચિમના દેશોમાંથી કેટલીક ચીજોની આયાત કરવાનું શરૂ કર્યું. આ રીતે તેણે ધીરે ધીરે ધંધાને વેગ આપવાનું શરૂ કર્યું. બીજી તરફ દેશ પણ સ્વતંત્ર બની ગયો હતો. હવે વેપારીઓને દેશી વસ્તુઓ બનાવવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવામાં આવી રહ્યા હતા. તેનો લાભ લઈને તેમણે 1959 માં 'પીડિલાઇટ' બ્રાન્ડનો પાયો નાખ્યો. આ સાથે ફેવિકોલના રૂપમાં ઘન અને સુગંધિત ગમ દેશને આપવામાં આવ્યો હતો.
હવે તે બની શકે કે આ સવાલ ઘણા લોકોના મનમાં ઉભો થઈ રહ્યો છે કે જે વ્યક્તિ પટાવાળા છે. જેમણે ભારત છોડો આંદોલનમાં પણ ભાગ લીધો હતો. તેને ફેવિકોલ બનાવવાનો વિચાર ક્યાંથી મળ્યો? તો ચાલો આપણે જણાવી દઈએ કે બળવંત પારેખ જ્યારે લાકડા વેપારી સાથે કામ કરતો હતો ત્યારે તેણે જોયું કે સુથારને લાકડામાં જોડાવામાં ઘણી મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. તે સમય દરમિયાન લાકડામાં જોડાવા માટે ચરબીનો ઉપયોગ થતો હતો જે કારીગરો માટે ખૂબ જ પીડાદાયક હતો.
અહીંથી જ તેણે વિચાર્યું કે તે એવું કંઈક બનાવશે જેથી દરેકની સમસ્યાઓ ઓછી થાય. તે જ સમયે એ નોંધવું યોગ્ય છે કે બળવંત પારેખે ફેવિકોલને સફળ બનાવવા તેમજ જબરદસ્ત માર્કેટિંગ માટે સખત મહેનત કરી હતી. જો મન અને મહેનતને જોડવામાં આવે તો મનુષ્ય શું કરી શકતો નથી? બળવંત પારેખ તેનું ઉદાહરણ છે. કોણ વકીલાત કરતાં વધુ સારા વ્યવસાય કરવાનું સમજી શક્યા અને એક મોટી કંપનીનો માલિક બન્યો. જેમના વિકાસ દ્વારા માત્ર વસ્તુઓ જ ઉમેરવામાં આવતી નથી પરંતુ તેઓએ દેશને જોડવાનું કામ પણ કર્યું હતું. તમને આ પ્રેરણાદાયી વાર્તા કેવી લાગી? અમને કોમેન્ટ કરી જણાવો.
0 Comments