ત્રેતા યુગમાં કરવામાં આવ્યું હતું દેવ સૂર્ય મંદિરનું નિર્માણ, અહીં 3 સ્વરૂપોમાં બિરાજમાન છે ભગવાન

• સૂર્ય ભગવાન પાંચ દેવતાઓમાંના એક છે અને તેને ગ્રહોનો રાજા માનવામાં આવે છે. જ્યોતિષ શાસ્ત્ર અનુસાર સૂર્ય ઉપચારનો દેવ છે. સૂર્ય ભગવાનની પૂજા કરવાથી મનુષ્યને રોગોથી મુક્તિ મળે છે અને આદર વધે છે. એટલું જ નહીં સૂર્ય ભગવાનને પિતા-પુત્ર અને સફળતા પરિબળ માનવામાં આવે છે. તેમની ઉપાસના અત્યંત ફાયદાકારક સાબિત થાય છે.

• ઔરંગાબાદ જિલ્લામાં આવેલું 'દેવ સૂર્ય મંદિર' દેશભરમાં પ્રખ્યાત છે. આ મંદિરમાં આવીને પૂજા-અર્ચના કરવાથી સૂર્ય ભગવાન દરેક મનોકામના પૂર્ણ કરે છે. આ મંદિરમાં પૂજા કરવાથી દુ:ખ દૂર થાય છે. દંતકથા અનુસાર આ મંદિર ભગવાન વિશ્વકર્મા દ્વારા બનાવવામાં આવ્યું છે. ત્રેતા યુગમાં આ સૂર્ય મંદિર બનાવવામાં આવ્યું હતું અને આ મંદિર લગભગ 100 ફૂટ ઉંચું છે. મંદિરમાં ભગવાન સૂર્ય ત્રણ સ્વરૂપોમાં વિરામિત છે. જે બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશ છે. એવું માનવામાં આવે છે કે ભગવાન સૂર્ય અહીં વધતા સમયગાળામાં બ્રહ્મા, મધ્યરાત્રિમાં વિષ્ણુ અને સાંજે મહેશ તરીકે દેખાય છે. ભક્તો જેઓ અહીં મનથી અહીં ભગવાન સૂર્યની પૂજા કરે છે તો સૂર્ય ભગવાનના આશીર્વાદ મળે છે.

• આ મંદિર ત્રેતાયુગમાં રાજા એલ દ્વારા બનાવવામાં આવ્યું હતું. દંતકથા અનુસાર રાજા એલના આ રોગથી મુક્તિ મેળવ્યા પછી તેમણે સૂર્ય ભગવાનનું આ મંદિર બનાવ્યું. એવું કહેવામાં આવે છે કે રાજા એકવાર જંગલમાં શિકાર કરવા ગયો હતો. ત્યાં શિકાર કરતી વખતે રાજાને તરસ લાગી. આવી સ્થિતિમાં રાજાએ જંગલમાં સ્થિત તળાવનું પાણી લીધું. તેમણે જ્યાં પણ પાણીનો સ્પર્શ કર્યો ત્યાં રાજાનો રક્તપિત્ત મટી ગયો. આ જોઈને રાજા તળાવમાં કૂદી પડ્યો. જેના કારણે તેના શરીરનો રક્તપિત્ત મટી ગયો હતો.

• એક દિવસ રાજાએ સ્વપ્ન જોયું કે જે તળાવમાં તેણે સ્નાન કર્યું છે. તે તળાવમાં ભગવાન સૂર્યની ત્રિમુખી મૂર્તિ છે. આ સ્વપ્ન પછી રાજાએ તળાવ ખોદ્યું, ત્યારબાદ તેને બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશના રૂપમાં ત્રણ મૂર્તિઓ મળી. આ મૂર્તિઓ માટે રાજાએ મંદિર બનાવ્યું અને ત્યાં મૂર્તિઓ સ્થાપિત કરી. આ મંદિરના આંગણામાં ભગવાન શિવ અને માતા પાર્વતીની મૂર્તિ પણ છે.

• પશ્ચિમ બાજુ મુખ્ય દરવાજો
• દેવ સૂર્ય મંદિરનો મુખ્ય દરવાજો પશ્ચિમ તરફની તરફ છે. કહેવાય છે કે ઔરંગઝેબે આ મંદિરને પણ તોડવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો. જ્યારે ઔરંગઝેબ આ મંદિર પાસે પહોંચ્યો અને તેણે તેને તોડવાનું શરૂ કર્યું. પરંતુ પુજારીઓએ ઔરંગઝેબને આ મંદિરનું મહત્વ જણાવ્યું હતું. જે પછી ઔરંગઝેબે પુજારીઓને એક દિવસનો સમય આપ્યો અને કહ્યું કે જો દેવ સૂર્ય મંદિરમાં કોઈ સત્ય છે. તો તેનો દરવાજો પૂર્વથી પશ્ચિમમાં રાતોરાત બની જવો જોઈએ. જો આવું થાય તો અમે આ મંદિર છોડીશું. બીજા દિવસે જ્યારે ઔરંગઝેબ આ મંદિરને તોડવા માટે આવ્યો ત્યારે મંદિરનો દરવાજો પશ્ચિમ તરફ હતો. જેના કારણે ઔરંગઝેબ આ મંદિરને તોડી શક્યો નહીં અને અહીંથી પાછો ફર્યો. ત્યારથી આ મંદિરનો મુખ્ય દરવાજો પશ્ચિમ તરફ જ છે. આ એકમાત્ર એવું મંદિર છે જેનો દરવાજો પૂર્વ તરફ નથી.

• થાય છે મેળાનું આયોજન
• આ મંદિરમાં દર વર્ષે ઘણા મેળાઓનું પણ આયોજન કરવામાં આવે છે. આ મેળાઓનું ભવ્ય આયોજન કરવામાં આવે છે અને લાખો શ્રદ્ધાળુઓ અહીં આવે છે અને કારતક અને ચૈત્ર છઠમાં પૂજા-અર્ચના થાય છે. આટલું જ નહીં છઠ મહાપર્વ દરમિયાન દેવ સૂર્ય મંદિરમાં લાખો લોકો બિહાર અને ઝારખંડથી આવે છે. માનવામાં આવે છે કે ઇચ્છા પૂર્ણ થયા પછી લોકો છઠ પર આવે છે અને અહીં સૂર્ય ભગવાનને જળ ચડાવે છે.

• કેવી રીતે પહોંચવું
• આ મંદિર મહારાષ્ટ્રના ઔરંગાબાદ જિલ્લામાં સ્થિત છે. ઔરંગાબાદ સરળતાથી ટ્રેનમાં પહોંચી શકાય છે. ઔરંગાબાદથી દેવ સૂર્ય મંદિર સુધી બસ અને ટેક્સી સરળતાથી મળશે. અહીં ધર્મશાળાઓ પણ છે જ્યાં પણ વ્યક્તિ રહી શકે છે.