યુએસ સ્પેસ એજન્સી NASAએ મંગળની સપાટી પર એક હેલિકોપ્ટર ઉતાર્યું છે. આ હેલિકોપ્ટર મંગળ પર્સિવરન્સ રોવરના પેટ હેઠળ કવર કરી લાલ ગ્રહ પર મોકલવામાં આવ્યું હતું. તે કાંગારુઓના બાળકોની જેમ રોવરના પેટમાં છુપાયેલું હતું. તેનું નામ છે ઇંજિનયુટી હેલિકોપ્ટર. થોડા દિવસો પહેલા ઇંજિનયુટીએ મંગળની હવાનો સ્વાદ ચાખ્યો હતો. હવે તેણે ત્યાંની સપાટીને પણ સ્પર્શ કર્યો. આ હેલિકોપ્ટર મંગળની સપાટી અને ત્યાંના વાતાવરણ પર રોટરક્રાફ્ટ તકનીકનો ઉપયોગ કરી શકે કે નહીં.
રોવરે જમીનથી ચાર ઇંચ ઉપર ઇંજિનયુટી હેલિકોપ્ટરને મંગળની સપાટી પર છોડ્યું. હેલિકોપ્ટર સપાટી પર પડ્યા પછી રોવર આગળ વધ્યો. 1.8 કિલોગ્રામ એન્જિનિયર્ડ હેલિકોપ્ટર તેના તળિયાના વ્હીલ્સ ઉપરના પેટમાં એક કવરની અંદર પર્સિવરન્સ રોવરને સુરક્ષિત રાખે છે. આ કવર 21 માર્ચે દૂર કરવામાં આવ્યું હતું. નાસાએ ટ્વિટર હેન્ડલ પર લખ્યું છે કે આ રોવરના પેટમાંથી ઉડતું એક પક્ષી જલ્દીથી બહાર આવશે. તેનાથી નવો રસ્તો ખુલી જશે.
ઇંજિનયુટી હેલિકોપ્ટરની અંદર સૌર ઉર્જા સાથે ચાર્જ કરવામાં આવેલી બેટરી છે. તેની પાંખો પર પણ સૌર પેનલ છે. બેટરી જેટલી ગરમ હશે તેટલી વધુ મજબૂત બનશે. ઉપરાંત ગરમી હેલિકોપ્ટરની અંદર રહેશે જેથી તે મંગળના બદલાતા તાપમાનને સહન કરી શકે. મંગળ પર દિવસ દરમિયાન તાપમાન 7.22 ડિગ્રી સેલ્સિયસ છે. જે રાત્રે ઘટીને માઈનસ 90 ડિગ્રી સેલ્સિયસ રહે છે.
એવું માનવામાં આવે છે કે ઇંજિનયુટી હેલિકોપ્ટર 11 એપ્રિલના રોજ તેની પ્રથમ ઉડાન ભરશે. જેનો ડેટા પૃથ્વી દ્વારા એક દિવસ પછી 12 એપ્રિલના રોજ પ્રાપ્ત થશે. આ રોટરક્રાફ્ટ બનાવવામાં નાસાએ 85 મિલિયન ડોલર એટલે કે 623 કરોડ રૂપિયા ખર્ચ કર્યા છે. તેની પાખો દર મિનિટે 2537 રાઉન્ડ લગાવે છે.
નાસા માને છે કે જો પરિસ્થિતિઓ અનુકૂળ હોય તો તે જેજેર ક્રેટર ઉપર ઉડાન ભરશે. આ ઉડાન આગામી 31 દિવસ સુધી રહેશે. આ દિવસો મંગળ પ્રમાણે રહેશે. દરેક ઉડાન 16ઉંચાઈ 16.5 ફુટથી વધુ હોવી જોઈએ નહીં. હેલિકોપ્ટર એક સમયે 300 ફુટનું અંતર કાપશે. આ પછી તેને ફરીથી જમીન પર ચાર્જ કરવા માટે છોડી દેવામાં આવશે.
નાસાના વૈજ્ઞાનિકોએ જણાવ્યું હતું કે પૃથ્વી સિવાય અન્ય કોઈ ગ્રહ પર હજી સુધી કોઈ રોટરક્રાફ્ટ અથવા ડ્રોન હેલિકોપ્ટર મોકલવામાં આવ્યું નથી. આ પહેલીવાર છે જ્યારે એન્ગ્યુટી હેલિકોપ્ટર મંગળ પર ઉડાન ભરશે. જો તે ઉડાનના સમયે સફળતા પ્રાપ્ત કરે છે તો પછી ડ્રોન અથવા રોટરક્રોફ્ટ જેવા વાહનોને ભવિષ્યમાં અન્ય ગ્રહો પર મોકલી શકાય છે.
આ મિશન પર કાર્યરત ટીમે જણાવ્યું હતું કે ઇંજિનયુટીની કેટલીક ઉડાન પૂર્ણ કર્યા પછી પર્સિશન રોવર તેના મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરશેતે મંગળ પર પ્રાચીન જીવનના સંકેતો શોધી કાઢશે. પૃથ્વી પર પાછા ફરતા પહેલા નમૂના લેવામાં આવશે.
પર્સિવેરસ માર્સ રોવર અને ઇંજિનયુટી હેલિકોપ્ટર મંગળ પર કાર્બન ડાયોક્સાઇડમાંથી ઓક્સિજન બનાવવા માટે કામ કરશે. હવામાનનો અભ્યાસ કરશે. જેથી ભવિષ્યમાં મંગળ ગ્રહ પર જઈ રહેલા અવકાશયાત્રીઓ માટે સરળતા રહેશે. રોવરમાં મંગળ પર્યાવરણીય ડાયનેમિક્સ વિશ્લેષક જણાવે છે કે મંગળ પર મનુષ્યની રહેવા યોગ્ય સ્થિતિ છે કે નહીં. આમાં તાપમાન, ધૂળ, હવાનું દબાણ, ધૂળ અને રેડીએશન વગેરેનો અભ્યાસ કરવામાં આવશે.
ભારતીય મૂળની વાનિજા રૂપાણી (17) એ હેલિકોપ્ટરનું નામ ઇંજિનયુટી રાખ્યું છે. હિન્દીમાં તેનો અર્થ વ્યક્તિના સંશોધનાત્મક પાત્ર છે. વાણીજા એલાબામા ઉત્તર બંદરમાં એક હાઇ સ્કૂલ જુનિયર છે. મંગળ હેલિકોપ્ટરના નામકરણ માટે નાસાએ 'નેમ ધ રોવર' નામની એક સ્પર્ધા યોજી હતી જેમાં 28,000 સ્પર્ધકોએ ભાગ લીધો હતો. આમાં વાણીજાએ સૂચવેલા નામને અંતિમ સ્વરૂપ આપ્યું હતું.
નાસાએ જણાવ્યું હતું કે મંગળના વાતાવરણમાં આ નાનું હેલિકોપ્ટર સપાટીથી 10 ફૂટ ઉંચું જશે અને એક વારમાં 6 ફુટ ઉપર જશે. તમને જણાવી દઈએ કે છેલ્લા 11 દિવસોમાં બે દેશોના મિશન મંગળ પર ગયા છે. હવે અમેરિકા પોતાનું મિશન મોકલવા જઇ રહ્યું છે. જુલાઈ 19 ના રોજ સંયુક્ત આરબ અમીરાતે મિશન હોપ મોકલ્યુ છે. 23 જુલાઇએ ચીને તિયાનવેન-1 મંગળ મિશન મોકલ્યું હતું.
0 Comments